พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติจัดการน้ำชุมชน ตามแนวพระราชดำริ ชุมชนบ้านเมืองกลาง ต.บ้านหลวง อ.จอมทอง จ.เชียงใหม่
เมื่อวันพฤหัสบดี ที่ 21 พฤศจิกายน ที่ผ่านมา มูลนิธิอุทกพัฒน์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ ร่วมกับ สถาบันสารสนเทศทรัพยากรน้ำ (องค์การมหาชน) หรือ สสน. เปิด “พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติจัดการน้ำชุมชน ตามแนวพระราชดำริ ชุมชนบ้านเมืองกลาง ตำบลบ้านหลวง อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่” โดยมี ดร.รอยล จิตรดอน กรรมการและเลขาธิการมูลนิธิอุทกพัฒน์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ เป็นประธานเปิดงาน พร้อมด้วย นายศรันยู มีทองคำ ปลัดจังหวัดเชียงใหม่ พลโทผดุง ยิ่งไพบูลย์สุข กรรมการมูลนิธิอุทกพัฒน์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ ผู้แทนคณะกรรมการเสริมสร้างและสนับสนุนความเข้าใจในการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำชุมชน ตามแนวพระราชดำริ ผู้แทนจากส่วนราชการ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น หน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน และประชาชนในพื้นที่ร่วมงานครั้งนี้ด้วย
ชุมชนบ้านเมืองกลาง ตำบลบ้านหลวง อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ ถือเป็นชุมชนต้นแบบที่ได้รับความสำเร็จจนสามารถพึ่งพาตนเองได้จากการนำ “กรอบคิด” เรื่องการบริหารจัดการ ดิน น้ำ ป่า มาประยุกต์ใช้ร่วมกับภูมิปัญญาด้านบริหารจัดการน้ำของบรรพบุรุษที่สืบทอดมายาวนานกว่า 300 ปี เกิดการเรียนรู้ที่นำไปสู่การแก้ปัญหาและปรับตัวกับความเปลี่ยนแปลง ควบคู่กับการพัฒนาคน และ “กรอบงาน” จนเกิดการมีส่วนร่วมของชุมชนในการบริหารจัดการทรัพยากร โดยมีการฟื้นฟูป่าต้นน้ำและแหล่งกักเก็บสำรองน้ำ ดูแลรักษาและบริหารจัดการน้ำให้เหมาะกับภูมิสังคม ตลอดจนนำพระราชดำริมาประยุกต์ใช้ในการพัฒนาระบบเหมืองฝาย แต ต๊าง ท่อน้ำลอดน้ำล้น บริหารจัดการและกระจายน้ำตามความลาดชันของพื้นที่เกษตรจากที่สูงลงสู่ที่ต่ำ โดยมีกฎ กติกา การใช้น้ำ จนเกิดความมั่นคงน้ำ สามารถจัดสรรน้ำ ครอบคลุมพื้นที่ 3,800 ไร่ 578 ครัวเรือน 1,950 คน มีการวางแผนการเพาะปลูกให้สอดคล้องกับปริมาณน้ำต้นทุนและปรับเปลี่ยนจากเกษตรเชิงเดี่ยวมาทำเกษตรตามแนวทฤษฎีใหม่ ส่งผลให้มีผลผลิตที่หลากหลาย ช่วยลดรายจ่ายในครัวเรือน
สำหรับชุมชนแห่งนี้ นับเป็นชุมชนตัวอย่างความสำเร็จจากการรักษาวิถีชีวิตเดิม สู่การเรียนรู้ ประยุกต์ใช้ และดำเนินชีวิตตามแนวพระราชดำริ จึงได้รับการจัดตั้งให้เป็น “พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติจัดการน้ำชุมชน ตามแนวพระราชดำริ” ลำดับที่ 22 และเปิดโอกาสให้ผู้ที่สนใจสามารถเรียนรู้การน้อมนำแนวพระราชดำริ และแนวทางในการทำงานไปปรับใช้กับพื้นที่ของตนเองต่อไป
