กิจกรรมอาสาสมัครบริหารจัดการน้ำเพื่อชุมชน ศูนย์การเรียนรู้แม่ตาลน้อย ต.เวียงตาล อ.ห้างฉัตร จ.ลำปาง
เมื่อวันที่ 9 พฤศจิกายน ที่ผ่านมา มูลนิธิอุทกพัฒน์ ในพระบรทราชูปถัมภ์ พร้อมด้วย มูลนิธิโคคา-โคลา ประเทศไทย ได้มีการจัดกิจกรรมอาสาสมัครบริหารจัดการน้ำเพื่อชุมชน ภายใต้โครงการ “ชุมชนแห่งการเรียนรู้และอยู่ดีมีสุข” ณ ศูนย์การเรียนรู้แม่ตาลน้อย ต.เวียงตาล อ.ห้างฉัตร จ.ลำปาง มีผู้เข้าร่วมงานประมาณ 200 คน ประกอบด้วย กรรมการมูลนิธิอุทกพัฒน์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ กรรมการมูลนิธิโคคา-โคลา ประเทศไทย รองผู้ว่าราชการจังหวัดลำปาง นายอำเภอห้างฉัตร นายกองค์การบริหารส่วนตำบลเวียงตาล ผู้บริหารและอาสาสมัครพนักงานบริษัท ไทยน้ำทิพย์ จำกัด ผู้แทนหน่วยงานท้องถิ่น ท้องที่ เยาวชนจิตอาสา ชาวบ้านชุมชนแม่ตาลน้อย อาสาสมัครพนักงานสถาบันสารสนเทศทรัพยากรน้ำ (องค์การมหาชน) หรือ สสน.
กรรมการมูลนิธิอุทกพัฒน์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ และผู้อำนวยการสถาบันสารสนเทศทรัพยากรน้ำ (องค์การมหาชน) หรือ สสน. กล่าวเปิดกิจกรรม
โดยมี ดร.สุทัศน์ วีสกุล กรรมการมูลนิธิอุทกพัฒน์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ และผู้อำนวยการสถาบันสารสนเทศทรัพยากรน้ำ (องค์การมหาชน) หรือ สสน. เป็นประธานในพิธี กิจกรรมในครั้งนี้เป็นการต่อยอดจากกิจกรรมในปีที่ผ่านมา เพื่อขยายการบริหารจัดการน้ำไปยังพื้นที่บริเวณท้ายอ่างแม่ตาลน้อย นอกจากนี้ยังมีกิจกรรมเพื่อบำรุงรักษาแหล่งน้ำให้สามารถนำมาใช้ได้อย่างเต็มที่ เพิ่มความมั่นคงน้ำให้แก่ชุมชนและเป็นตัวอย่างการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำ ตามแนวพระราชดำริแก่ชุมชนใกล้เคียงต่อไป
โครงการรักน้ำ “สร้างศาลาร่วมรู้ เสริมคันฝาย ปลูกแนวกันไฟ”
เมื่อวันเสาร์ที่ 10 พฤศจิกายน 2561 ดร. รอยล จิตรดอน
กรรมการและเลขาธิการ มูลนิธิอุทกพัฒน์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ ร่วมกับผู้บริหาร มูลนิธิโคคา-โคลา ประเทศไทย นายอำเภอห้างฉัตร รองนายกองค์การบริหารส่วนตำบลเวียงตาล จิตอาสาจาก บริษัท ไทยน้ำทิพย์ จำกัด หน่วยงานท้องที่ ท้องถิ่น เยาวชน ชาวบ้านและชุมชนบ้านแม่ตาลน้อย ร่วมกิจกรรมอาสาสมัครโครงการรักน้ำ “สร้างศาลาร่วมรู้ เสริมคันฝาย ปลูกแนวกันไฟ” โดยการสนับสนุนจากมูลนิธิโคคา-โคลา ประเทศไทย เพื่อเสริมประสิทธิภาพการบริหารจัดการน้ำ และดูแลรักษาแหล่งน้ำให้สามารถใช้งานได้อย่างเต็มที่ อีกทั้งเป็นการฟื้นฟูป่าต้นน้ำด้วยการสร้างฝายและสร้างแนวป่าเปียกด้วยพันธุ์ไม้ท้องถิ่น ลดการเกิดไฟป่า และเป็นแหล่งเรียนรู้ด้านการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำ ตามแนวพระราชดำริ คนอยู่กับป่าอย่างยั่งยืน ณ ศูนย์อนุรักษ์ป่าต้นน้ำแม่ตาลน้อย ต.เวียงตาล อ.ห้างฉัตร จ.ลำปาง
มูลนิธิโคคา – โคลา ประเทศไทย ได้เข้ามาสนับสนุนการจัดการน้ำชุมชนบ้านแม่ตาลน้อยตั้งแต่ปี 2554 และดำเนินงานมาอย่างต่อเนื่อง ปัจจุบันนับเป็นปีที่ 8 โดยผลสำเร็จของการดำเนินงาน เริ่มจากการสร้างฝายชะลอน้ำและดักตะกอนในลำห้วยต้นน้ำ เช่น ลำห้วยเหล่าหลวง ลำห้วยบัวแก้ว และลำห้วยสาขาอีกกว่า 17 ลำห้วย ช่วยลดปัญหาตะกอนทรายที่ไหลลงสู่อ่างเก็บน้ำแม่ตาลน้อย อีกทั้งชุมชนยังสร้างแนวป่าเปียกเพื่อเป็นแนวกันไฟ ลดปัญหาไฟป่าและสร้างความชุ่มชื้น ทำให้มีน้ำไหลลงสู่อ่างเก็บน้ำแม่ตาลน้อยได้ตลอดทั้งปี ช่วยเพิ่มปริมาณกักเก็บน้ำกว่า 1,400 ล้านลิตร นอกจากนี้ ชุมชนยังใช้น้ำอย่างคุ้มค่าในพื้นที่การเกษตรด้วยการส่งน้ำผ่านท่อลดการสูบจากลำห้วย เกิดกลุ่มเยาวชนสานต่อการดำเนินงาน และชุมชนเริ่มปรับเปลี่ยนวิถีการเพาะปลูกมาเป็นการทำเกษตรตามแนวทฤษฎีใหม่ ใช้น้ำน้อย
ผลสำเร็จในพื้นที่ชุมชนบ้านแม่ตาลน้อย เมื่อเทียบกับสถานการณ์น้ำในประเทศไทยพบว่า ช่วงปี 2557-2558 ซึ่งเป็นปีที่ประเทศไทยประสบปัญหาภัยแล้งที่สุด แต่ฝายในพื้นที่ป่าต้นน้ำ และลำห้วยเหล่าหลวง สามารถทำงานได้เต็มศักยภาพ มีน้ำเก็บกักหน้าฝาย พื้นที่ชุ่มชื้นตลอดทั้งปี และในช่วงกลางเดือนสิงหาคม ปี 2561 ที่ผ่านมา มีรายงานการก่อตัวของพายุเบบินคาที่ส่งผลกระทบในพื้นที่ภาคเหนือ ซึ่งชุมชนแม่ตาลน้อยก็ได้รับผลกระทบจากพายุดังกล่าวด้วย คือ มีฝนตกหนักในพื้นที่ ปริมาณฝนสะสมรายวัน 44 มิลลิเมตร (ณ วันที่ 18 สิงหาคม 2561) เกิดน้ำป่าไหลหลากในพื้นที่ต้นน้ำ แต่ด้วยโครงสร้างแนวป้องกันตลิ่ง ฝายชะลอและเก็บกักน้ำ ทำให้พื้นที่นี้ไม่ได้รับความเสียหายจากเหตุการณ์ดังกล่าว และยังสามารถเก็บน้ำในพื้นที่ป่าและลำห้วยได้อีกด้วย